Audyt energetyczny to fundament wszystkich działań mających na celu poprawę efektywności energetycznej domu. Pozwala on na szczegółową ocenę budynku pod kątem strat ciepła i zaplanowanie na tej podstawie zakresu termomodernizacji. Zależnie od wyników audytu możemy albo tylko wymienić stare źródło ogrzewania na nowe,
o większej efektywności − np. pompę ciepła, albo dodatkowo poprzedzić tę wymianę wskazanymi w audycie działaniami zwiększającymi izolacyjność termiczną budynku i jego standard energetyczny − ociepleniem ścian zewnętrznych, wymianą okien, poprawą izolacji termicznej dachu, czy też montażem systemu wentylacji z odzyskiem ciepła (rekuperacją). W każdym z tych przypadków zyskujemy pewność, że nasza inwestycja będzie możliwie najbardziej racjonalna, jeśli chodzi o nakłady finansowe i uzyskane efekty.

Pamiętajmy, że ani ocena ilości dotychczas zużywanego paliwa, ani nawet dane z istniejącej dokumentacji projektowej budynku nie są wystarczające, aby właściwie dobrać nowe źródło ciepła lub zaplanować termomodernizację. Bardzo często już w trakcie budowy domu lub podczas jego użytkowania dokonuje się zmian, które znacząco wpływają
na zapotrzebowanie budynku na energię, jak np. wstawienie nowych okien, zagospodarowanie poddasza czy wymiana grzejników.

Co daje audyt energetyczny?

Termomodernizacja domu przeprowadzona na podstawie audytu energetycznego prowadzi do znacznych oszczędności energii, obniżenia kosztów eksploatacji budynku oraz poprawy komfortu cieplnego mieszkańców. Audyt energetyczny dostarcza bowiem wielu cennych informacji, takich jak:

• rzetelna ocena potrzeb energetycznych budynku: audyt energetyczny pozwala na dokładne określenie ilości energii potrzebnej na ogrzewanie (i ew. także chłodzenie domu w okresie letnim). To kluczowa informacja przy doborze mocy nowego źródła ciepła, szczególnie gdy decydujemy się na inwestycję w pompę ciepła. Ścisłe dopasowanie parametrów tego urządzenia do potrzeb energetycznych budynku zapewnia, że będzie ono pracować z możliwie najwyższą w danych warunkach efektywnością
• identyfikacja strat ciepła: audyt ujawnia, przez które elementy domu – np. nieszczelne okna, słabo zaizolowane ściany czy dach – ucieka najwięcej ciepła. Umożliwia to podjęcie świadomej decyzji o termomodernizacji
  i zakresie niezbędnych prac, tak aby najlepiej one służyły zmniejszeniu zapotrzebowania budynku na energię. Niewątpliwie przełoży się to dodatkowo na wzrost efektywności urządzenia grzewczego, zwłaszcza pompy ciepła, oraz znacznie niższe rachunki za ogrzewanie
• analiza kosztów i oszczędności: podczas audytu zestawia się aktualne zużycie energii z potencjalnymi oszczędnościami, które można osiągnąć dzięki realizacji wskazanych w audycie działań związanych z poprawą izolacyjności budynku oraz wykorzystaniu nowych technologii, takich jak pompy ciepła czy też wentylacja z odzyskiem ciepła
• wskazanie optymalnego rozwiązania grzewczego: wyniki audytu pomagają także określić, jaki typ pompy ciepła najlepiej sprawdzi się w danym budynku, uwzględniając lokalne warunki klimatyczne i dostępność zasobów naturalnych. To istotna informacja przy wyborze dolnego źródła ciepła (powietrze, grunt, woda) dla pompy ciepła​
• klucz do uzyskania podwyższonej dotacji: audyt energetyczny jest niezbędny, jeśli planujemy ubiegać się
  o podwyższony poziom dofinansowania z programu „Czyste Powietrze”. Program ten oferuje najwyższe dofinansowania przy kompleksowej termomodernizacji budynku powiązanej z montażem pompy ciepła,
  pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów dotyczących redukcji zużycia energii. Dotyczy to wszystkich grup beneficjentów, czyli każdego progu dochodowego​

Dobrze przeprowadzona na podstawie audytu energetycznego termomodernizacja pozwala na zmniejszenie mocy grzewczej systemu centralnego ogrzewania, czyli obniżenie, często znaczące, temperatury zasilania w tym systemie. Dzięki temu w wielu starszych budynkach możliwe jest efektywne wykorzystanie nowoczesnych rozwiązań grzewczych, takich jak pompy ciepła, które tym wydajniej pracują, im niższa jest różnica temperatury wody (na zasilaniu i powrocie) w systemie grzewczym.

Poprawa izolacyjności budynku pozwala też dobrać pompę ciepła (lub inne urządzenie grzewcze) o mniejszej mocy,
co obniża koszty inwestycji i eksploatacji. Czasem wystarczą do tego nawet niewielkie zabiegi, jak likwidacja pojedynczych mostków cieplnych (miejsc przez, które ucieka najwięcej ciepła), wymiana wybranych okien czy drzwi. Możemy również rozważyć zastosowanie nowoczesnych niskotemperaturowych grzejników o zwiększonej powierzchni grzewczej, zapewniających większą skuteczność w przekazywaniu ciepła, a nawet instalację ogrzewania podłogowego. Te rozwiązania idealnie współpracują z pompą ciepła.

Jak przeprowadzić audyt energetyczny?

Audyt energetyczny powinien być wykonany przez uprawnioną osobę posiadającą odpowiednią wiedzę i doświadczenie. Jest to warunek niezbędny, jeśli chcemy skorzystać z podwyższonego poziomu dofinansowania w programie „Czyste Powietrze”. Warto dodać, że od 2025 r. każde dofinansowanie w tym programie na wymianę źródła ciepła będzie już wymagać przeprowadzenia audytu. Specjalistę możemy znaleźć korzystając z ogólnodostępnych list audytorów energetycznych wymienionych na stronie internetowej programu.

Pierwszy etap audytu stanowi inwentaryzacja – zebranie kompleksowych informacji o ogrzewaniu, wentylacji
oraz danych eksploatacyjnych, które mają wpływ na zużycie energii w budynku. Następnie, w ramach wizji lokalnej następuje ocena stanu technicznego obiektu, w tym wszystkich jego elementów konstrukcyjnych. Wszystkie te działania służą przygotowaniu raportu, który określa zakres potrzebnych prac modernizacyjnych wraz z analizą kosztów.

Przeprowadzenie audytu energetycznego przynosi wymierne korzyści w postaci oszczędności energii i obniżenia kosztów eksploatacji budynku. Dzięki audytowi możliwe jest dokładne zaplanowanie termomodernizacji i optymalizacja funkcjonowania systemu grzewczego. Skorzystanie z dotacji dodatkowo wspiera finansowo taką inwestycję, czyniąc ją jeszcze bardziej opłacalną. Dofinansowanie, w stałej kwocie 1200 zł, uzyskuje się również na sam audyt.

Dzięki odpowiedniej izolacji termicznej i nowoczesnym rozwiązaniom technologicznym, takim jak pompy ciepła
oraz rekuperacja, można znacząco zwiększyć efektywność energetyczną domu i przyczynić się do ochrony środowiska. Audyt energetyczny jest pierwszym krokiem na tej drodze, który pozwala na świadome i racjonalne zaplanowanie termomodernizacji.