„Lepiej zapobiegać niż naprawiać” – ta ogólna zasada dotyczy wielu obszarów życia i ma praktyczne zastosowanie zwłaszcza tam, gdzie koszty ewentualnych napraw i niwelowania skutków naszych zaniedbań mogą przewyższyć całą inwestycję. W przypadku dachu nie mówimy jednak tylko o kosztach finansowych. Troska o bezpieczeństwo i komfort mieszkańców powinny skłonić nas do regularnych przeglądów serwisowych dachu, zwłaszcza przed zimą. O tym, jak prawidłowo zadbać o dach, jakie czynności wykonać i komu powierzyć tę profesjonalną usługę, rozmawiamy z Adrianem Sienickim, mistrzem dekarstwa, zwycięzcą III edycji programu TOP DEKARZE organizowanego przez CREATON Polska.
Przegląd dachu – kogo dotyczy? Czy każdy właściciel domu jednorodzinnego ma taki obowiązek?
Spotkałem się już wielokrotnie z opinią „jestem na swoim, mam nowy dom, więc po co mi przegląd”. Dziwi mnie taka postawa, bo przecież serwisujemy samochód, zabezpieczamy jego lakier, wymieniamy olej, filtry i myjemy po tym, jak się ubrudzi – z dachem powinno być podobnie. Co prawda zgodnie z prawem budowlanym dach sam w sobie nie podlega obowiązkowym procedurom kontrolnym, jednak jest jednym z elementów budynku, który wymaga przeprowadzania okresowych przeglądów technicznych. A już bezwzględnie właściciel lub zarządca nieruchomości odpowiada za bezpieczeństwo użytkowania budynku, więc w naszym interesie leży sprawdzenie stanu dachu, co najmniej raz do roku – po zimie lub przed nią.
Od czego należy zacząć? Komu zlecić taką usługę?
Przede wszystkim od wizualnej, wstępnej oceny kondycji dachu. Do tego nie potrzebujemy wykwalifikowanej osoby, specjalistycznej wiedzy ani fachowych narzędzi. Podczas normalnego użytkowania budynku z pewnością wychwycimy większość nieprawidłowości. Co powinno wzbudzić nasz niepokój? Na przykład odstający fragment obróbki blacharskiej, pęknięta dachówka, zacieki na poddaszu czy siny kolor pojawiający się na konstrukcji drewnianej. Gdy zauważymy te lub inne usterki, jak najszybciej zle
my dekarzowi przeprowadzenie profesjonalnej kontroli. Możemy także zaopatrzyć się w poradnik dachowy CREATON „Serwisowanie dachu – przegląd i konserwacja”, w którym znajdziemy wykaz niezbędnych czynności, a także „Rejestr serwisowania dachu” przydatny do prowadzenia zestawienia wszelkich prac naprawczych regularnie wykonywanych na dachu.
Jak wygląda taki przegląd? Czy może Pan zapoznać Czytelników z harmonogramem prac?
Oczywiście. Podam je w formie 10 wskazań. To taki mój zawodowy katalog dekarza-serwisanta. Myślę jednak, że bardzo uniwersalny.
1. Dachówki połaciowe i funkcyjne – od nich zależy szczelny i funkcjonalny dach, a także bezpieczne użytkowanie budynku. Szczególnie trzeba zwrócić uwagę na uszkodzenia mechaniczne dachówek połaciowych, obluzowania zamocowań dachówek bocznych i ozdobnych. Warto przeprowadzić kontrolę dachówek funkcyjnych, a zwłaszcza kominków wentylacyjnych i odpowietrzających.
2. Komin – do najważniejszych zadań serwisowych w tym zakresie należą: kontrola stanu technicznego obróbek blacharskich, sprawdzenie szczelności taśmy kominowej, diagnoza uszczelnienia pomiędzy listwą dociskową a kominem. Ważne jest regularne czyszczenie opierzeń z zalegających liści, gałęzi i innych zanieczyszczeń powodujących spowolnienie przepływu wody opadowej. Zalecam także przeprowadzenie kontroli zamocowań dachówek ciętych w okolicy komina oraz stanu technicznego fug kominowych.
3. Kosze dachowe – odpowiadają za zbieranie wody opadowej z dwóch sąsiadujących połaci przecinających się pod kątem wklęsłym i odprowadzanie jej do rynien. Brak systematycznych prac serwisowych może doprowadzić do niedrożności kosza dachowego, powodować piętrzenie wody opadowej, a w konsekwencji przelewanie jej pod pokrycie dachu. Prawidłowo konserwowane kosze zapewnią szczelność pokrycia i odporność na niekorzystne warunki pogodowe. Jeżeli są niedrożne, należy je oczyścić i udrożnić, a także przejrzeć uszczelki klinowe/ taśmy rozprężne.
4. Otwory dachowe takie jak okna dachowe, wyłazy, świetliki, maszty antenowe, kominki wentylacyjne – trzeba skrupulatnie je przejrzeć pod kątem szczelności i stanu uszczelek w oknach oraz pod pokryciem.
5. Rynny – drożny i szczelny system rynnowy skutecznie zapobiega zawilgoceniu i zalaniu ścian zewnętrznych budynku, a także przedostaniu się wody pod podbitkę, dlatego koniecznie musimy oczyścić rynny z liści, mchu, gałęzi czy pozostałości po ptakach. Dodatkowo w miejscach zalesionych zamocujmy wypukłą siatkę na rynny, co pozwoli uchronić je przed nadmiernym gromadzeniem się liści.
6. Komunikacja dachowa – system komunikacji dachowej, na który najczęściej składają się stopnie, pomosty, ławy kominiarskie, drabiny oraz wyłazy, gwarantuje stabilny i pewny sposób poruszania się po dachu w czasie wykonywania niezbędnych napraw. W celu zwiększenia bezpieczeństwa osoby pracującej na dachu zalecam dokonanie przeglądu mocowań czy dokręcenie poluzowanych śrub.
7. Fotowoltaika – coraz popularniejszy element naszych dachów. Zaczynamy od przeglądu uszczelek, otworów dachowych i mocowań konstrukcyjnych, które odpowiadają za szczelność i bezpieczeństwo konstrukcji.
8. System przeciwśnieżny – spadające masy śniegu są groźne dla wszystkich osób przebywających w pobliżu domu, a także dla ich mienia, dlatego kompletny i sprawny system ochrony przeciwśnieżnej składający się z bali, rur czy drabinek przeciwśnieżnych jest tak bardzo ważny dla bezpieczeństwa mieszkańców. Tam, gdzie wymaga tego sytuacja, zachęcam zamontować go nawet na gotowym już dachu, a w tym istniejącym, dokładnie skontrolować mechanizmy trzymające barierę śnieżną.
9. Przegląd powłoki zabezpieczającej pokrycie dachowe. Prawidłowe przygotowanie dachu przed zimą musi uwzględniać również czyszczenie wszystkich połaci. Jeśli są na nich jakieś ubytki – uzupełniamy je zaprawką, a porastający mech usuwamy metoda ciśnieniową. Dzięki temu pozbędziemy się z ich powierzchni zanieczyszczeń, które spływając z topniejącym śniegiem, mogłyby zabrudzić elewację. Do czyszczenia dachu najlepiej posłużyć się myjką ciśnieniową. Jeżeli jednak nie dysponujemy takim sprzętem – lub z innych powodów nie chcemy zajmować się tą czynnością samodzielnie – możemy zlecić ją profesjonalnej ekipie.
10. Sprawdzenia stanu łat i kontrłat – podczas serwisu nie zaszkodzi także wybiórczy demontaż pojedynczych dachówek z każdej z połaci w celu sprawdzenia stanu łat i kontrłat oraz pokrycia wstępnego, czyli membrany/papy. Pozwoli to określić czy dach spełnia prawidłowo swoje funkcje, jest dobrze wentylowany etc. Suche łaty i kontrłaty, bez zasinienia, oznaczają, że wszystko jest w normie.
Wieloletnie doświadczenie w zawodzie nauczyło mnie, aby zapobiegać awariom na dachu jak najszybciej, bo skutki niedbalstwa mogą być bardzo kosztowne i bolesne. Warto o tym pamiętać z wyprzedzeniem, a zwłaszcza przed zimą. Nawet najlepsze rozwiązania dachowe i wysokiej jakości materiały w obliczu coraz częściej występujących anomalii pogodowych, mogą nie wystarczyć.
Dziękuję za rozmowę.
Adrian Sienicki – dekarz z województwa podlaskiego z 15-letnim doświadczeniem. Bakcylem dekarstwa zaraził się od dziadka – cenionego kowala-artysty oraz ojca – blacharza, dekarza, konstruktora i wynalazcy. Na pierwszy dach wszedł, mając 14 lat. Od tego momentu, aż do dzisiaj, praca dla niego jest pasją. Członek Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy i Mistrz Dekarstwa. Zdobywca wielu prestiżowych nagród branżowych m.in.: 2. miejsca w konkursie Mistrz Dekarstwa DACH FORUM Kielce 2023, czy 1. miejsca w III edycji programu TOP DEKARZE CREATON Polska.
Więcej szczegółowych informacji oraz ciekawych inspiracji na temat dachów wykonanych z dachówek ceramicznych lub cementowych można znaleźć na stronie www.creaton.pl/blog.