Każdy chyba zgodzi się, że światło odgrywa ogromną rolę we współczesnej architekturze. Ale czy samo w sobie może być ono inspiracją? Okazuje się, że tak. Wystarczy udać się na Śląsk, by się o tym przekonać. To właśnie tam, w Rogoźniku – niewielkiej miejscowości w powiecie będzińskim, w gminie Bobrowniki – swój adres ma intrygująca, przypominająca lampion hala widowiskowo-sportowa projektu Tomasza Borkowskiego i Grzegorza Tkacza z pracowni PROJEKTPLUS ARCHITEKCI.
Zlokalizowana w Rogoźniku hala LUX to umiejętna próba zintegrowania przestrzeni sportowej z naturalnym oświetleniem w ciągu dnia oraz odwróceniem tej idei nocą. Założeniem przyświecającym pracom projektowym było stworzenie optymalnych warunków uprawiania sportu, organizowania rozgrywek, dających odczucie jakby odbywały się one na otwartym terenie.
Architektom zależało również na dostosowaniu gabarytów projektowanego obiektu do otaczającej zabudowy. Choć wyzwanie było spore, to przy zastosowaniu odpowiednich środków możliwe do wykonania.
Twórcza inspiracja światłem naturalnym
Dzięki zastosowanemu materiałowi, obiekt przyjmuje na zewnątrz naturalny kolor otoczenia
w zależności od pory dnia czy nawet pory roku: pomarańczowy, niebieski lub srebrny. Jego niższa część, w całości przeszklona, odbija otoczenie, optycznie zanika, pozwalając wydobyć główną ideę projektu – inspirację światłem naturalnym.
Jak wyjaśnia arch. Tomasz Borkowski, sportowa funkcja obiektu mieści się w zamkniętej formie prostopadłościanu, który optycznie zdaje się unosić nad ziemią. Lekkości nadaje mu półprzeźroczysta bryła, przez którą światło przenika do wnętrza obiektu. W tym przypadku również ogromną rolę odgrywa światło naturalne. Efekt rozświetlenia rozmywa granicę między jego wnętrzem a zewnętrzem, sprawiając wrażenie otwartej przestrzeni, zasymilowanej z otoczeniem.
Tak ukształtowana forma to pozytyw w ciągu dnia, ale również nocą, gdy ciemne otoczenie staje się ponownie tłem, aby tym razem wydobyć światło z wewnątrz. To swego rodzaju lampion podkreślający rangę obiektu i wydarzenia, które w nim się odbywają. Z czasem staje się naturalną częścią otoczenia również nocą i punktem charakterystycznym w okolicy – dodaje współautor projektu, arch. Grzegorz Tkacz.
Forma wtapiająca się w otoczenie
Obiekt zaprojektowano w postaci dwóch nałożonych i przenikających się prostopadłościanów. Geometryczna forma nawiązuje niejako do otaczającej zabudowy i wpisuje się wielkościowo w charakter tej prostej przestrzeni. – Obiekt został zaprojektowany w taki sposób, aby mimo swoich niemałych gabarytów nie zdominował on swojego otoczenia. Efekt ten udało nam się osiągnąć poprzez ukształtowanie głównej bryły z materiałów półprzezroczystych, nadających obiektowi lekkości i pozwalających mu na optyczne scalanie się z otoczeniem, w zależności od pory dnia czy pory roku. Część niższa, w całości przeszklona, optycznie przyjmuje i odbija otaczające drzewa, podkreślając subtelność całego założenia – wyjaśnia Tomasz Borkowski z pracowni PROJEKTPLUSARCHITEKCI.
Funkcyjny tercet
Obiekt został zbudowany z myślą o młodzieży szkolnej, dzieciach, zawodowych i lokalnej społeczności, toteż w obiekcie funkcjonują trzy zasadnicze strefy: ogólnodostępną, widowiskowo-sportową oraz kulturalną.
Strefa ogólnodostępna to jasna, monochromatyczna i otwarta przestrzeń przeznaczona w całości dla użytkowników. Obejmuje ona duży hol wejściowy z ladą recepcyjną, przestrzenią kawiarnianą, lobby, szatnię i sanitariaty. Jej atrakcyjność podniesiono poprzez wgląd na halę i możliwość obserwacji gry bez wchodzenia w strefę sportu.
Zasadniczą funkcję obiektu pełni część sportowa. Przystosowana do rozgrywek i turniejów hala posiada boiska do siatkówki, piłki ręcznej, koszykówki, piłki halowej, tenisa i badmintona. Nowoczesne wyposażenie sportowe (w tym podnoszone kosze do koszykówki, mobilne elementy do piłki siatkowej czy automatyczne systemy podziału boisk) zapewniają możliwość dowolnego kształtowania przestrzeni sportowej lub wydzielenia przestrzeni widowiskowej. Elementem wykorzystywanym przez obydwie funkcje jest mobilna trybuna sportowa. Całość dopełnia zaplecze sanitarno-higieniczne, dostosowane indywidualnie do potrzeb sportowców, trenerów, lekarzy i arbitrów.
Dodatkowo w obrębie obiektu zorganizowano strefę kultury. Tworzą ją pomieszczenia przeznaczone pod funkcje dydaktyczne oraz biblioteka wyposażona w nowoczesne systemy modułów jezdnych do przechowywania zbiorów.
Nazwa zobowiązuje
Obiekt został zrealizowany w wysokiej kulturze budowania, z użyciem jakościowych materiałów. Zastosowanie kontrastu w zakresie ich koloru i faktury przekłada się na jego spektakularny wygląd. W obrębie hali, z wyjątkiem strefy zapleczy sportowych, na ścianach wykorzystano pustaki keramzytobetonowe, pozostawiając ich surową formę. Wyższą część obiektu wykończono półprzezroczystym poliwęglanem wielokomorowym, pozwalającym na przenikanie światła w ciągu dnia do wnętrza hali oraz wydobycia go z wewnątrz o zmroku. Ciemną lamówkę, oddzielającą wizualnie dolną i górną część elewacji uzyskano pokrywając ten element tynkiem akrylowym Baumit PuraTop w kolorze antracytowym, wysoce odpornym na warunki atmosferyczne czy zabrudzenia, a przy tym zapewniającym najwyższą stabilność koloru.
Bardzo istotnym elementem kompozycyjnym jest światło – nie tylko naturalne, lecz także sztuczne, rozmieszczone nad boiskiem sportowym, pod stropem hali. Jak tłumaczy architekt, zostało ono zaprojektowane w formie liniowej, nawiązującej do układu białych listew tworzących rytm sufitu. To pierwsze tego typu indywidualne rozwiązanie na hali sportowej, które miało na celu podciągnięcie światła z zewnątrz i aspekt wizualny, a także korzystny wpływ na akustykę wnętrza hali sportowej. Zastosowany rytm jednolitych listew skutecznie łamie dźwięk, nie dopuszczając do nadmiernego pogłosu.
Dla skontrastowania monochromatycznej kolorystyki wnętrza hali zastosowano czarną nawierzchnię sportową.
Najlepsza Fasada Roku 2022
Zastosowane w projekcie rozwiązania architektoniczne i środki wyrazu spotkały się z uznaniem jurorów konkursu architektonicznego Fasada Roku 2022, organizowanego przez firmę Baumit. LUX hala widowiskowo-sportowa w Rogoźniku otrzymała nagrodę główną w kategorii „budynek niemieszkalny nowy” i zakwalifikowała się do międzynarodowej odsłony elewacyjnych zmagań – Baumit Life Challenge. Obiekt autorstwa Tomasza Borkowskiego i Grzegorza Tkacza z pracowni PROJEKTPLUSARCHITEKCI, uzyskał także najwyższą notę w głosowaniu publiczności, zdobywając „Wyróżnienie Internautów”. Rzadko zdarza się, by eksperci i społeczność internetowa były tak jednomyślne…
METRYKA OBIEKTU:
Budowa hali widowiskowo-sportowej LUX w Rogoźniku
https://baumit.pl/fasadaroku/projects/non-residential/4330/lux-hala-widowiskowo-sportowa
1. Parametry obiektu: długość - 75,15 m, szerokość - 37,12 m, wysokość - 11,46/4,7 m
2. Powierzchnia zabudowy: 2789,57 m2
3. Powierzchnia użytkowa: 2 357,50 m2
4. Kubatura: 18 840m3
5. Koszt realizacji: 14 000 000 zł
6. Czas realizacji: 2020-2022.
7. Autor projektu: Projekt Plus Architekci Sp. z o.o. – arch. Tomasz Borkowski, arch. Grzegorz Tkacz
8. Inwestor: Gmina Bobrowniki