Smog – cichy wróg polskich miast

W Polsce zjawisko smogu jest bardzo poważnym problemem. Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2018 roku, aż 33 spośród 50 najbardziej zanieczyszczonych miast świata znajduje się w naszym kraju. To właśnie w nich ustalone normy dotyczące stężenia szkodliwych substancji w powietrzu są często – szczególnie w sezonie grzewczym – wielokrotnie przekraczane, na co znaczny wpływ ma właśnie wysoki poziom smogu. Problem ten pojawia się jednak również w wielu innych miastach oraz na obszarach wiejskich. Nie pozostaje to bez wpływu na nasze zdrowie – smog powoduje problemy z układem oddechowym, takie jak kaszel, astma czy przewlekła obturacyjna choroba płuc, a także osłabia odporność, zwiększa ryzyko uszkodzeń układu nerwowego oraz chorób sercowo-naczyniowych i nowotworów.

Zjawisko to w postaci nisko zawieszonych pyłów nasila się przy bezwietrznej pogodzie, zwłaszcza w sezonie grzewczym. Wysokie stężenie smogu w Polsce wynika nie tylko z ruchu samochodowego i przemysłu węglowego, ale przede wszystkim z emisji pochodzącej z domowych systemów grzewczych. Aż 7 na 10 polskich gospodarstw korzysta z ogrzewania węglowego, a w wielu z nich niskiej jakości paliwo wciąż spala się w piecach starej generacji. Zjawisko to jest trudne do kontrolowania, podobnie jak nielegalne spalanie odpadów w domowych kotłach. Powstałe w efekcie zanieczyszczenia są emitowane do atmosfery na niewielką wysokość (do 40 m), przez co utrzymują się nisko nad ziemią.

Zanieczyszczone powietrze to zabrudzone fasady

O smogu najczęściej mówi się w kontekście jego szkodliwości dla środowiska i zdrowia. Nie każdy wie jednak o tym, że przyczynia się on także do przyspieszonego starzenia się budynków, obniżając ich walory estetyczne i trwałość – szczególnie w miastach, gdzie jego stężenie jest najwyższe. Zawieszona w powietrzu mgła z zanieczyszczeniami składa się m.in. z pyłów, takich jak PM2,5 i PM10, które w wyniku naturalnych ruchów powietrza wnikają w głąb elewacji. Sprawia to, że fasady, które jeszcze niedawno zachwycały swoim wyglądem, po kilku latach mogą stać się szare i brudne. Zjawisko to występuje na fasadach w każdym kolorze, jednak najbardziej zauważalne jest na jasnych powierzchniach. Dodatkowo, pod wpływem smogu elewacja staje się bardziej podatna na wilgoć, przez co z czasem może ulec poważnym uszkodzeniom, takim jak pęknięcia czy korozja, co zwiększa konieczność kosztownych zabiegów konserwacyjnych.

Jak sobie z tym radzić?

Aby ograniczyć negatywny wpływ smogu na elewację, kluczowy jest dobór właściwych materiałów wykończeniowych. Jednym z podstawowych kroków jest wybór odpowiednich tynków i farb, dzięki którym powierzchnie staną się odporne na zabrudzenia i zanieczyszczenia (także te smogowe) oraz porażenie biologiczne. Do zabezpieczania fasad szczególnie polecane są tynki o zaawansowanej formule, takie jak Baumit CrystalTop. Tynk ten sprawia, że pokryta nim elewacja staje się mniej podatna na osadzanie się kurzu czy smogu i łatwiejsza do utrzymania w czystości. Z kolei dedykowany mu Baumit CrystalActivator (jako warstwa gruntująca) aktywuje proces wiązania i krystalizacji powierzchni tynku. Zastosowanie takiego pełnego zestawu gwarantuje efekt fasady odpornej na smog i wszelkie inne zanieczyszczenia - w efekcie fasada budynku pozostaje czysta na dłużej.

Dodatkowo, warto zainwestować w elewację, która będzie "oddychać". Tynki o wysokiej dyfuzyjności pary wodnej pozwalają na naturalną wentylację ścian, co zapobiega nadmiernemu gromadzeniu się wilgoci, a także sprzyja długowieczności całej fasady. Istotną cechą jest też odporność na zmienne warunki atmosferyczne. Materiały tego typu często ulegają uplastycznieniu pod wpływem wysokich temperatur, dlatego warto stawiać na produkty, które charakteryzują się wysoką wytrzymałością. Takie właściwości posiada m.in. wspomniany tynk marki Baumit.

Inwestycja na lata

Zabezpieczenie fasady przed smogiem to inwestycja w jej długotrwały wygląd, która ma szczególnie duże znaczenie w warunkach intensywnego zanieczyszczenia powietrza – w miastach czy na obszarach wiejskich o wysokim stężeniu pyłów. Warto inwestować w materiały, które pomogą nam zminimalizować problem szarzenia i brudzenia się ścian budynków. Pozwoli to cieszyć się estetycznym wyglądem budynku przez wiele lat, a także zapewni spokój, eliminując konieczność częstych, kosztownych prac renowacyjnych.